Założycielem firmy ESKA RADIO był Stefan Koralczyk urodzony 2. IX. 1912 w Łodzi. Z wykształcenia był filozofem, radiotechnika była jego pasją od lat młodości. Choć nie posiadał wykształcenia technicznego, prowadził firmę produkującą oraz naprawiającą radioodbiorniki, generatory sygnałowe oraz akcesoria radiotechniczne. Był także cenionym wykładowcą w Zakładach Doskonalenia Zawodowego przy ul. Łąkowej 4. Opatentował około 20 swoich wynalazków, m.in. aparat do leczenia choroby Bürgera. Stefan Koralczyk był również zapalonym wędkarzem i miłośnikiem literatury. Interesował się także religiami świata. Wraz z małżonką – Izabelą Koralczyk posiadali niezwykle obszerną domową bibliotekę.
Nazwa firmy była fonetycznym zapisem inicjałów założyciela. Początkowo zakład, założony 15 lipca 1947 roku, nosił nazwę „Radio Service S. Koralczyk” i dokonywano w nim napraw radioodbiorników. Z czasem zaczęto również wytwarzać podzespoły radiotechniczne oraz anteny odbiorcze. Zakład mieścił się w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 228. W latach pięćdziesiątych (1958?) firma zmieniła nazwę na Eska Radio, wtedy też zaczęto wytwarzać odbiorniki radiowe własnej konstrukcji. Części takie jak pokrętła, skale, chassis oraz elementy elektroniczne kupowano gotowe, skrzynki wytwarzał na zamówienie stolarz mający swój warsztat przy ulicy Jaracza. Transformatory sieciowe oraz cewki nawijane były przez małżonkę Pana Stefana – Izabelę Koralczyk, która z dużym zaangażowaniem wspierała działalność swojego męża.
W 1964 roku firma przeniosła się do sutereny willi przy ulicy Tkackiej. Wtedy też zaczęto odchodzić od produkcji i napraw radioodbiorników. Skupiono się na montażu generatorów sygnałowych autorstwa Pana Koralczyka. Pierwszym produkowanym modelem był Typ 64. Następne modele nosiły oznaczenia 69, 72 i 75. Liczby te oznaczały zapewne roczniki, w których dokonywano zmian w konstrukcji generatorów. Generatory Eska dostępne były na terenie całego kraju, w Warszawie przy ulicy Miodowej 14, mieściła się firma Prodimex, która zajmowała się eksportem generatorów. Nie wiadomo ile egzemplarzy zostało wyeksportowane, ale zachowały się ulotki reklamowe generatora Eska Typ 64, w językach angielskim, francuskim i niemieckim. Produkty Eska Radio przez wiele lat reklamowane były w czasopiśmie „Radioamator”.
W 1975 roku Państwo Koralczykowie przenieśli się do miejscowości Goreń Duży. Tam też Eska Radio funkcjonowała aż do połowy lat 80. kiedy została sprzedana.
W działalności firmy Eska Radio wciąż znajduje się wiele nieznanych wątków, które z czasem, mam nadzieję, uda się wyjaśnić. Aktualnie nie wiadomo nic na temat typów oraz konstrukcji radioodbiorników produkowanych przez firmę. Niewiele wiadomo na temat przedwojennej działalności Stefana Koralczyka – już przed wojną funkcjonowała firma Eska produkująca m.in. podzespoły radiotechniczne. Uważam, że zbieżność nazw oraz podobieństwo znaków firmowych nie jest przypadkowe.
Poszukuję wszelkich materiałów nt. firmy Eska oraz jej wyrobów- radioodbiorników i generatorów.
Marcin Seliwiak
komar0[małpa]onet.eu
Fotografie udostępnione dzięki uprzejmości Pani Grażyny Wesołowskiej.
Ilustracje
Fot. 1. Pierwszy personel firmy Eska Radio, 1958 rok prezentuje radioodbiorniki własnego wyrobu. Drugi od prawej Stefan Koralczyk, trzecia od prawej jego małżonka- Izabela Koralczyk.
Fot. 2. Zdjęcie wykonane przed zakładem Eska Radio przy ulicy Piotrkowskiej 228 w Łodzi. Pierwsza od prawej córka Pana Koralczyka- Grażyna. Obok stoją klienci z kupionymi właśnie radioodbiornikami zapakowanymi w firmowe kartony.
Fot. 3. Radioodbiornik firmy Eska Radio (ok. 1958 roku). Na radiu widoczna antena tej samej firmy.